ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂವಹನ ಮಾಧ್ಯಮ ಎಂದತಕ್ಷಣ ನಮಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ, ಅಂದರೆ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತೆ. ಅದರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮಾಧ್ಯಮವೆಂದರೆ ಅದು ರೇಡಿಯೋ.
ರೇಡಿಯೋ ಇತಿಹಾಸ :
ನಾವು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕೆದಕಿದರೆ, ರೇಡಿಯೋ 19 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ವಿಡ್ತ್‌ಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುವ ಧ್ವನಿ ತರಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಕೇತಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ರೇಡಿಯೋ 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೂ, ಇದು ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮದ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಲು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಸತ್ಯ.
ಶಿಕ್ಷಣ ವಂಚಿತ ಜನರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವುದನ್ನ ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ರೇಡಿಯೋ ಬಳಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಅದರ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ತಿಳಿಯಿತು. ಜಾಹೀರಾತು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಓದಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಜನರು ರೇಡಿಯೋ ಬಂದ ನಂತರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕೇಳಲು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಮಾಧ್ಯಮದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಲು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರ ನಡುವೆ ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು, ವಿಶ್ವ ರೇಡಿಯೋ ದಿನವನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಫೆಬ್ರವರಿ 13 ರಂದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ ಇತಿಹಾಸ (History of Radio Diwas in India )
1924 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಕ್ಲಬ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋವನ್ನು ಮೊದಲು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಕ್ಲಬ್ ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರದಲ್ಲಿ 3 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು, ಆದರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದಾಗಿ, ಕ್ಲಬ್ ಅದನ್ನು 1927 ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ 1927 ರಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಬಾಂಬೆ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಬಾಂಬೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಕಂಪನಿಯು 1930 ರಲ್ಲಿ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ 1932 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಸಾರ ಸೇವೆ ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. 1936 ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ (AIR) ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಸಂವಹನ ಇಲಾಖೆಯು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಎಐಆರ್ ಅನ್ನು ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದರು, ಅವರಿಗೆ ಉಪನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರವು ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೇವೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ರಚಿಸಿತು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. AIR ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕಾಗಿ ನಿಲ್ದಾಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ದೇಶವು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗೂ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ತಲುಪುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು, ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಷ್ಟವನ್ನು ಜಯಿಸಲು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, AIR ತನ್ನದೇ 2 ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿತು.
1957 ರಲ್ಲಿ, ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ (AIR) ಹೆಸರನ್ನು ‘ಆಕಾಶವಾಣಿ’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಸಚಿವಾಲಯ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 6 ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮಾತ್ರ ಇದ್ದವು, ಆದರೆ 90 ರ ವೇಳೆಗೆ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಲವು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು 146 AM ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ರೇಡಿಯೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು. 1967 ರಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ರೇಡಿಯೋ ಸೇವೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯೊಂದಿಗೆ ವಿವಿಧ ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಸೇವೆಯಿಂದ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. 1990 ರ ಮಧ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು 31 AM ಮತ್ತು FM ಕೇಂದ್ರಗಳು ಇದ್ದವು. 1994 ರಲ್ಲಿ, ದೇಶವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು 85 FM ಮತ್ತು 73 ತರಂಗ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು.
ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಉದ್ದೇಶ (Objective of Radio Day )
ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಜನರು ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೊದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುವುದು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಇದರ ಇನ್ನೊಂದು ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ವಿವಿಧ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ರೇಡಿಯೋ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ಬಳಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಇದರಿಂದ ಅವರ ಮಾತು ಹೆಚ್ಚು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೋಮ್ ರೇಡಿಯೋ ಸೇವೆಗಳು (Radio service in India)
ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ಹಲವಾರು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ವಿವಿಧ ಭಾರತಿ: ವಿವಿಧ ಭಾರತಿಯು ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದರ ಹೆಸರನ್ನು ಸರಿಸುಮಾರು ‘ವಿವಿಧ ಭಾರತೀಯ’ ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಸೇವೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಹಲವು ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಜಾಲದಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಭಾರತಿ ಸುದ್ದಿ, ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿ ನಗರಕ್ಕೆ ವಿವಿಧ ಮಧ್ಯಮ ತರಂಗ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಆವರ್ತನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಭಾರತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಹೀಗಿವೆ-
- ಹವಾ ಮಹಲ್ – ರೇಡಿಯೋ ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.
- ಸ್ಯಾಂಟೋಜೆನ್ ಕಿ ಮೆಹ್ಫಿಲ್ – ಹಾಸ್ಯ
- ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಬಲೂಚಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ: ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ಬಲೂಚಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.
- ಇತರೆ ಸೇವೆಗಳು: ಇದರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಸೇವೆಗಳಿವೆ, ಮೊದಲ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಾನೆಲ್ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾನೆಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು:
- ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ವಲಯದಲ್ಲಿ 5 ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಪೂರ್ವ ವಲಯ, ಗುವಾಹಟಿಯಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ವಲಯ, ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ವಲಯ ಮತ್ತು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಇದು ಇತರ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯು ವಿವಿಧ ಆವರ್ತನಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ-
- ಉತ್ತರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು: ಆಗ್ರಾ, ಅಲ್ಮೋರಾ, ಚರರಾ (ಬುಡ್ಗಮ್, ಬುಡ್ಗಮ್ ಎ), ದೆಹಲಿ (ಸಿ, ಡಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾನೆಲ್), ಡಿಸ್ಕಿಟ್, ಜೈಪುರ ಎ, ಜಮ್ಮು ಎ, ಕಾರ್ಗಿಲ್ (ಎ, ಬಿ), ಕೋಟ, ಲಕ್ನೋ (ಎ, ಸಿ) ಒಳಗೊಂಡಿದೆ , ನಜಿಬಾಬಾದ್, ಪದಮ್, ರಾಂಪುರ್, ತಿಸೂರು, ವಾರಣಾಸಿ ಎ, ಅಜ್ಮೀರ್, ಬರ್ಮರ್, ಶ್ರೀನಗರ (ಸಿ), ಡ್ರಾಸ್, ಜಲಂಧರ್ (ಎ, ಬಿ), ಜೋಧ್ ಪುರ್ ಎ, ಕುಪ್ವಾರ, ನೌಶೇರಾ, ಪುರಿ, ರೋಹ್ಟಕ್, ಉದಯಪುರ, ಸವಾಯಿ ಮಾಧೋಪುರ, ಅಲಹಾಬಾದ್, ಬಿಕಾನೇರ್, ಗೋರಖ್ ಪುರ್, ಕಲ್ಪ (ಕಿನ್ನೌರ್), ಖಲ್ಸಿ, ಲೇಹ್, ಮಥುರಾ, ನ್ಯೋಮಾ, ಪಿಥೋರಘರ್, ಶಿಮ್ಲಾ, ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಮತ್ತು ರಾಯ್ ಬರೇಲಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
- ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು: ಅಗರ್ತಲಾ, ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್, ಗುವಾಹಟಿ ಎ, ಇಂಫಾಲ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
- ಪೂರ್ವ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು: ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗಲ್ಪುರ್, ಕಟಕ್ ಎ, ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ್, ಕೋಲ್ಕತಾ (ಎ, ಬಿ, ಸಿ), ಪಾಟ್ನಾ ಎ, ಮುಜಾಫರ್ ಪುರ್ (ಎಬಿ), ಚಿನ್ಸುರಾ, ದರ್ಭಾಂಗ ಮತ್ತು ರಾಂಚಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
- ಪಶ್ಚಿಮ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು: ಅಹಮದಾಬಾದ್, ಭೋಪಾಲ್ ಎ, ಛತರ್‌ಪುರ್, ಇಂದೋರ್ ಎ, ಮುಂಬೈ (ಎ, ಬಿ, ಸಿ), ನಾಗ್ಪುರ (ಎ, ಬಿ), ಪಣಜಿ (ಎ, ಬಿ), ರಾಜಕೋಟ್ ಎ, ಸೋಲಾಪುರ, ಔರಂಗಾಬಾದ್, ಛಿಂದ್ವಾರ, ಗ್ವಾಲಿಯರ್, ಜಲಗಾಂವ್, ಪುಣೆ ಎ, ರತ್ನಗಿರಿ, ಸಾಂಗಲಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
- ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸೇವೆಗಳು: ಆದಿಲಾಬಾದ್, ಚೆನ್ನೈ (ಎ, ಬಿ, ಸಿ), ಕೊಯಮತ್ತೂರು, ಹೈದರಾಬಾದ್ (ಎ, ಬಿ), ಕೋಯಿಕ್ಕೋಡ್ ಎ, ನಾಗರಕೋಯಿಲ್, ಪೋರ್ಟ್ ಬ್ಲೇರ್, ತಿರುವನಂತಪುರಂ ಎ, ತಿರುಚಿರಾಪಳ್ಳಿ ಎ, ವಿಜಯವಾರ ಎ, ಗೌತಮ್, ಬೆಂಗಳೂರು, ಗುಲ್ಬರ್ಗ, ಮಧುರೈ, ಉದಗಮಂಡಲಂ , ತ್ರಿಶೂರ್, ತಿರುನಲ್ವೇಲಿ, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಿಚೇರಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೊದ ಬಾಹ್ಯ ಸೇವೆಗಳು(All India Radio external services division)
ವಿದೇಶಿಯರು ಕೂಡ ಭಾರತದ ರೇಡಿಯೋವನ್ನು ಕೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು, ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊದ ಬಾಹ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ವಿಭಾಗವು ಅಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. 1994 ರಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು 70 ಗಂಟೆಗಳ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು 32 ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮಿಟರ್‌ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋಗೆ ಬಾಹ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಹೊರಗೆ 27 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ – ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹೈ ಪವರ್ ಶಾರ್ಟ್ ವೇವ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಸಾರದ ಮೂಲಕ.
ಆದಾಗ್ಯೂ ಮಧ್ಯಮ ತರಂಗವನ್ನು ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾಷಾ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನ 8¼ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದೇಶಿ ಸೇವೆಯನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 1 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1939 ರಂದು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಅಫ್ಘಾನ್ ಜನರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ನಾಜಿ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಬಾಹ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು 16 ವಿದೇಶಿ ಮತ್ತು 11 ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು, ಮಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಶಾರ್ಟ್ ವೇವ್ ತರಂಗಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೆ 70¼ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.
ಇದಲ್ಲದೇ, ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಸೇವೆಗಳು ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡಿವೆ. ಅವರ ಹೆಸರುಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೇಡಿಯೋ ಮೊಂಡಿಯಲ್ (ಡಿಆರ್‌ಎಂ), ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ಸೇವೆ, ನೇರ ಮನೆಗೆ ಸೇವೆ, ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ, ಕೇಂದ್ರ ನಾಟಕ ಘಟಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಸೆಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೊದ ಅನುಕೂಲಗಳು (Benefits of Radio in India)
- ರೇಡಿಯೋ ಪ್ರಸಾರವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಿಗೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ತಲುಪಲು ಉತ್ತಮ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿತ್ತು.
- ಈ ಮೂಲಕ, ದೇಶದ ರೈತರು ಕೃಷಿ, ಹವಾಮಾನ, ದೇಶ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ವಿವರವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ದೇಶದ ಜನರನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು.
- ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊದ ಮುಖ್ಯ ಗಮನ ದೇಶದ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. ರೇಡಿಯೋ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಏಕತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷ ಗಮನ ನೀಡಲಾಯಿತು.
- ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಯಾವಾಗ ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಕೋಲಾಹಲ ಉಂಟಾಯಿತು, ಆಗ ಇಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು.
- ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರೇಡಿಯೋ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಬಳಸುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
- ದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ಆಧುನಿಕತೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರೇಡಿಯೋ ಮೂಲಕ ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು.
- ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಈ ದೇಶದ ಆಧುನೀಕರಣವು ದೂರದರ್ಶನವನ್ನು ಬದಲಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರವು ಹೊಸ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿತು, ಆದರೆ ಈ ರೇಡಿಯೋ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ದೇಶದ ಅನುಭವಿ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿತ್ತು.
- ಆಗಲೂ ಜನರು ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನ, ಮನರಂಜನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಆಕಾಶವಾಣಿಯು ಇಂದಿಗೂ ಇಡೀ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಜಾಲದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.
ವಿಶ್ವ ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಥೀಮ್
- 2012 ಮತ್ತು 2013 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಯಾವುದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈ ದಿನವನ್ನು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. 2013 ರಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನವು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು, ಇದನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ 150 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಳುಗರು ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ.
- ಇದರ ನಂತರ, 2014 ರಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ದಿನಾಚರಣೆಯ ವಿಷಯವು ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣವಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರದ ಮಾಲೀಕರು, ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಸಂಬಂಧಿತ ನೀತಿ ಮತ್ತು ತಂತ್ರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು, ಸ್ಟೀರಿಯೊಟೈಪ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ರೇಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಇತರ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಲು ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಈ ವರ್ಷ ಮಹಿಳಾ ರೇಡಿಯೋ ಪತ್ರಕರ್ತರ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.
- 2015 ರಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನದ ಥೀಮ್ ಯೂತ್ ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೋ, ಈ ಥೀಮ್‌ನ ಉದ್ದೇಶವು ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಯುವಕರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.
- 2016 ರಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಥೀಮ್ ಅನ್ನು ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರೇಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪತ್ರಕರ್ತರ ಸುರಕ್ಷತೆಯಂತಹ ವಿಷಯಗಳು ಈ ವರ್ಷವೂ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ.
- 2017 ರಲ್ಲಿ, ಈ ದಿನದ ಥೀಮ್ “ರೇಡಿಯೋ ಈಸ್ ಯು”. ಈ ವಿಷಯದ ಉದ್ದೇಶವು ರೇಡಿಯೊದ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ರೇಡಿಯೊದೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಮಾತನಾಡಬೇಕೆಂದು ಕಲಿಸುವುದು.
- 2018 ರ ವಿಶ್ವ ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಥೀಮ್ “ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆ”. ಈ ವರ್ಷವೂ, ಈ ವಿಷಯದ ಹೊರತಾಗಿ, ಸಮುದಾಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರೇಡಿಯೋ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಇತರ ಹಲವು ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
- ರೇಡಿಯೋ ಮೌನವಾಗಿದ್ದರೆ, ನಮ್ಮ ಕಿವಿಗಳು ವಾಸ್ತವದಿಂದ ವಂಚಿತವಾಗುತ್ತವೆ.
- ಮೈಕ್ರೊಫೋನ್ ನಿಂದಾಗಿ ರೇಡಿಯೋ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಮೈಕ್ರೊಫೋನ್ ಹಿಂದೆ ಕುಳಿತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕಾರಣ.
- ರೇಡಿಯೋ ಒಂದು ಮನರಂಜನೆಯ ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದು, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಕೇಳಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ರೇಡಿಯೋ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ
ಯುಎನ್ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು 44000 ರೇಡಿಯೋ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಪಡೆದ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 75 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಮನೆಗಳು ರೇಡಿಯೋಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳಿಂದ ನೀವು ಊಹಿಸಬಹುದು, ರೇಡಿಯೋ ಕೇಳುವ ಜನರ ಸಂಖ್ಯೆ ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದು. ಫೆಬ್ರವರಿ 13 ರಂದು, ರೇಡಿಯೋ ದಿನದಂದು ಅನೇಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಈ ಬಾರಿ ರೇಡಿಯೋ ದಿನದಂದು ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ.
- ಲೈವ್ ವರ್ಡ್ 2019 ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಿಂದ ಈವೆಂಟ್
- ಟಾರ್ಗೆಟ್ ಜೀರೋ ಹಂಗರ್
- ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಉಗ್ರವಾದವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಡೇನಿಯಲ್ ಆಲ್ಡ್ರಿಚ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ರೇಡಿಯೋ ಸಂಭಾಷಣೆ
ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, 2012 ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ವಿಶ್ವ ರೇಡಿಯೋ ದಿನದಂದು ಪ್ರತಿವರ್ಷವೂ ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜನರಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ಸಮಗ್ರ ಸುದ್ದಿಗಳಿಗಾಗಿ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಪುಟಗಳಿಗೆ ಸಬ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ ಆಗಲು
WhatsApp Group: https://chat.whatsapp.com/KnDIfiBURQ9G5sLEJLqshk
Facebook page: https://www.facebook.com/samagrasudii
Sharechat: https://sharehat.com/profile/edu514826335?d=n
Twitter: https://twitter.com/SuddiSamagra
Threads: https://www.threads.net/@samagrasuddi.co.in
Instagram: https://www.instagram.com/samagrasuddi.co.in/
Telegram: https://t.me/+E1ubNzdguQ5jN2Y1